SFEERBEELDEN of zijn het MIJMERINGEN

Onder de rubriek ' sfeerbeelden of zijn het mijmeringen' verzamelen wij iedere maand een aantal ideeën of overpeinzingen die de maand ervoor geschreven of gedacht zijn.

8 december
Het is nu iets voor zeven en het brood staat te rijzen. Wij leven hier echt met de natuur. Opstaan met de zon en slapen gaan rond 20u00 uur, een twee uur nadat de zon is ondergegaan. Wij slapen dus minder dan de kiekens.

Sober eten, meestal zelfgemaakt, lekker fruit, verse groenten, donkere nachten, lange nachten, jungle geluiden, salamanders op de muren, vriendelijke mensen, arme mensen, en daardoor ook is het niet altijd veilig.
Terug naar de roots.
Hier moet je tot rust komen. Bezinnen. Leven bekijken van de andere kant. Traag. Geen luxe: geen auto, geen tv of radio, geen krant of weekbladen, geen wereldproblemen, geen internet. Of toch luxe: meestal elektriciteit, stromend water in huis, zelfs verwarmd.
Na een maand wisselen onze indrukken voordurend. Enerzijds verloopt alles naar wens. Je kunt zelfs zeggen dat in grote mate de realiteit beantwoordt aan onze verwachtingen. Wat op zich al opmerkelijk is.
En toch… Kleine, misschien onbenullige, dingen laten ons heel traag en ook heel subtiel kennismaken met het echte leven hier. En wij zijn dan nog niet in hun woningen geweest, wij hebben nog niet echt hun levenswijze kunnen voelen, hun noden en behoeften, dromen, angsten, instincten, sterktes en zwaktes. Onze indrukken zullen ongetwijfeld nog veranderen.

Wij zitten op zo een zevenhonderd (vijfhonderd/twaalfhonderd?) meter hoogte in een degelijk stenen huis, nauwelijks bemeubeld, kale muren. Afgezonderd. Misschien volgt later de verveling. Misschien zal later het luxebeestje weer in ons sluipen. Snakken naar de terugkeer? Wie weet? Maar voorlopig is er van dat beestje nog geen sprake. Eén maand is dan ook een erg korte periode.
Puur natuur: plots veel lawaai van mensen en kippen. Ik kijk op en zie een roofvogel opvliegen met wellicht een kuiken tussen zijn poten. Vrouwen lopen tevergeefs de roofvogel nog achterna. Kippen en hanen kakelen, verschrikt, luid…verslagen.

Prachtige panoramische zichten. Rust, soms doodse stilte, de verloren gewaande echte stilte, dan weer hoor je enkel de geluiden van dieren, bomen, ongedierte.
Voor ons de diepte, achter ons een plateau dat nog eens 1000m hoger klimt: het Zomba Plateau.
Het lijkt idyllisch maar de realiteit is hard. Primitief, gemiddelde levensverwachting: geen 40 jaar. De noden zijn groot: eenzijdige voeding, slechte geneeskundige verzorging, weinig ontwikkeling, moeilijke hygiëne, geen technologie, geen machines, alles manueel, dat vergt veel tijd. Maar hoe kort ook hun leven is, een Malawees heeft tijd.
Hier is het overleven, niet leven. En toch veel lachen en zingen, misschien om te overleven. Er is weinig actie, weinig werk, weinig ontspanning. Zij zitten of liggen en keuvelen over God weet wat..., alles te voet, traag, alleen een heel grote verbondenheid met de natuur.

Old Naisi (waar wij wonen) staat bekend als een wat betere buurt. Maar dat zegt niet veel. Gescheurde kleren, een weg waar je alleen te voet of met een 4X4 opkan, blote voeten, geen elektriciteit, vrouwen die bij ons naar werk komen vragen, kinderen die nooit school lopen. Twaalf jaar: hoeveel is drie en één? Geen antwoord. Maar de beteren kunnen niet veel meer: 7 plus 5 wordt op de vingers geteld door een dertienjarige; plaatselijke winkeltjes van twee vierkante meter. Een betere buurt? Wat moeten de mindere buurten dan voorstellen?

Het regenseizoen staat voor de deur. Elk lapje grond wordt met het houweel vruchtbaar gemaakt. Steile stukken, rotsblokken, de hitte, de lange droogte: het mag niet deren, want anders dreigt er honger. Dan moeten zij naar de voedselbevoorrading. Zakken graan van veertig, vijftig kg op hun hoofd. Zelfs vrouwen zie je zo gaan.

Het is 18 uur. Ik zit buiten bij dertig graden en over de twintig minuten valt de duisternis. Ik herlees deze tekst, het lijkt een brief te zijn van nonkel pater. Maar dat is slechts schijn want Mieke is mee… Ik ga slapen. Graag. Puur natuur.

Johan