johan en mieke in malawi

26.3.08

Dagboek week 51: van 15 maart tot 21 maart 2008

<

Toen ik ging slapen op woensdag 19 maart, ging de dood mee naar bed. De wijze hoe de vrienden over de dood van Hugo Claus spraken, was verwarrend. Euthanasie is niets voor mij, euthanasie uitvoeren op een ander zou nog minder iets voor mij zijn. Ik heb het gevoel dat ik de dood niet zal vrezen. Maar op andere momenten sluit ik mij op, vergrendel ik mijn deur, durf ik ‘s avonds hier niet op straat, dus zal ik de dood wel nog vrezen. Toen ik vannacht een tweede plaspauze (Goede Week, dus geen snoep en dus meer water drinken) moest inlassen was ook M(T)ieke wakker. Ik vroeg of ze dicht bij mij wou komen liggen met haar hoofd op mijn borst. Ik masseerde zachtjes haar hoofd met de toppen van mijn vingers. Dit is mijn favoriete omarming. Een gemoed vol positieve gevoelens stroomde door me heen van puur geluk. Ik zei fluisterend: ‘Nu zijn wij echt samen op stap in het verre Malawi. Weet dat dit uiteindelijk naar de dood zal leiden. Ik vind dit een heel intieme gedachte. Ik vind dit een sacrale gedachte. Eén van ons, waarschijnlijk jij, zal de andere moeten begeleiden naar de dood en daar bewust moeten mee omgaan!’
De woorden van Vinkenoog (schrijf ik het goed? Geen bib, geen internet om het na te kijken) dwarrelden door mijn hoofd: geboorte, orgasme, dood, God. Is dat het leven? Misschien had hij er een vijfde element aan toegevoegd, maar dat is mij dan ontsnapt. Ik vind dat leven meer is dan dat. Ik heb heel veel te danken aan anderen, om te beginnen mijn eigen leven, maar ook mijn ontwikkeling heb ik grotendeels dank zij anderen. Ik leef niet alleen. Ik leef niet voor mij alleen. Leven is voor alles een opdracht, een taak. Ik heb hier iets te doen. Alleen orgasme tussen geboorte en dood stellen is niet genoeg want dan hebben veel kinderen niet geleefd. Dan hebben de echte celibatairen niet geleefd. Voor sommige mensen is het orgasme het ultieme bewijs dat de mens ‘fundamenteel eenzaam’ is. Je zou ook het tegenovergestelde kunnen beweren: de andere voer je tot op zo een hoogte dat je even het aardse overstijgt.
Johan>>

Drie studentinnen en een rondtrekkende vrijwilligster bezoeken ons project;
Drie zesdejaars studenten geneeskunde aan de UA (Annelies Damen, Susan Van der Wielen, Kristien Vuylsteke) en Helen Valenteyn, een orthopedagoge, zijn vorige zaterdag iets voor de middag hier aangekomen om ons project te bezoeken. De drie studenten doen hun stage in Blantyre gedurende drie maanden. En zij zijn ongeveer halverwege. De orthopedagoge zoekt een vriendschap op en projecten waar zij zich kan inschakelen. Na deze twee maand trekt zij waarschijnlijk naar Ethiopië. Wij bezochten niet alleen ons project maar ook een ziekenhuis dat wij al eens beschreven. Ons viel opnieuw de onbereikbaarheid van dat ziekenhuis op (nauwelijks berijdbare wegen) en het feit dat er geen verpleegsters, laat staan dokters, te bespeuren waren. Dat die meiden niet allen hersenen hebben maar ook fysiek hun ‘mannetje’ kunnen staan, bewezen zij de volgende dag. Samen met ons beklommen zij het Zomba Plateau vrij gemakkelijk. Heeft dat Ludwine vleugels gegeven, dat weten wij niet, maar feit is dat Ludwine zonder noemenswaardige moeilijkheden de top bereikte. Daar wachtte ons een heerlijk buffet. Daarna 12 km terug; veel bergaf en met veel suikers in ons lijf, waren wij sneller thuis dan gedacht. Schitterend hoe Ludwine hier boven haar zelf uitstijgt.
Ludwine neemt afscheid van Sitima. Toen wij op donderdag met Ludwine naar Sitima reden, wisten wij wel dat er iets te gebeuren stond maar wat juist wisten wij niet en wij hadden Ludwine ook niets verteld. Maar de vijf afumu (the traditional authorities, TA), een soort burgemeester maar met veel meer macht, stonden Ludwine op te wachten. Het werd een echt afscheidsfeest: zingen, dansende kinderen, en veel volk op het plein. Daarna de onvermijdelijke speeches, met niet alleen lofbetuigingen en dankwoorden maar ook met vragen en noden. De dankwoorden waren merendeels voor de afscheidnemende Ludwine, het verlanglijstje was voor de blijvende azungu. Ook Johan en Ludwine namen even het woord, met enthousiasme door Grace vertaald. Daarna werd er ons een maaltijd aangeboden. Ludwine had de harten van de mensen van Sitima veroverd, zoveel was zeker. Afscheid nemen is een beetje sterven…Vele omhelzingen, handen schudden, de onvermijdelijke terugweg (mlendo ndi mame = de bezoeker is vluchtig). Ze laten je niet gemakkelijk los. Deze dag zal Ludwine bijblijven. Dit verblijf zal Ludwine bijblijven. De kruistocht op Goede Vrijdag. Omdat de school gedaan is en Goede Vrijdag een officiële vrije dag is, stond er alleen ‘een stukje katholieke opvoeding oproepen’ op het programma. Omdat Malawiërs drie uur zetten op de kruistocht hebben wij maar zes staties gedaan. Zij gaan van een Katholieke kerk naar een Anglicaanse kerk. Onderweg doen zij dan de veertien staties al zingend en biddend. Een stoet van een kleine duizend mensen lopen dan breeduit over de straat. Hier en daar wringt er zich dan toch een auto door de menigte. Vele vrouwen waren uitgedost in een witte blouse en paarse rok en een paarse sjaal rond het hoofd gedraaid. Dat gaf veel kleur aan de stoet..Zo hiermee sloten wij het programma van Ludwine af. Balans van het verblijf van Ludwine, zowel voor haar als voor ons:
Laat ons beginnen met te zeggen dat de balans heel positief was. Wij denken dat Ludwine hier van veel dingen genoten heeft: haar werk in Sitima, echt iets kunnen betekenen voor de mensen, de dankbare mensen, de vriendelijke mensen, het goede weer, de vele wandeltochten, het sobere, vers en daardoor smakelijk eten, de stilte, de landschappen, de vele uitstappen, ons huis en wij hopen ook een beetje van ons. Wij laten haar zelf aan het woord: Ludwine voor even in Malawi, Het einde nadert met rasse schreden en mijn hart is vol van dit wondermooie continent. Graag wil ik mijn bevindingen in het dagboek weergeven.

Johan en Mieke leven heel dicht bij elkaar. Alles wat ze ondernemen wordt nauwkeurig overlegd en besproken. Op korte tijd hebben zij zo al heel wat verwezenlijkt. En nieuwe plannen volgen elkaar snel op: keuken, een multifunctionele veranda, toiletten, een klassengebouw staan nog voor dit jaar op het programma.. Elke dag krijgen de vele mondjes, gemiddeld 150 met pieken van meer van 180, een volwaardig eetmaal, omdat er ondervoeding bij vele kinderen werd vastgesteld. Ook de vijf leerkrachten eten graag mee. Het is voor hen een uitzonderlijke kans op een complete maaltijd. De inzet van Johan en Mieke is groot om, met eigen middelen, deze kansloze mensjes hopelijk een betere toekomst te bezorgen. Met grote vreugde kon ik een steentje bijdragen en heb me toegespitst op de hygiëne en verzorging. Elke dag weer staan de kleintjes in de rij voor een wasbeurt en elk kleuter kreeg een nieuw kleedje of een broekpakje. Ik heb ook het medisch aspect onder handen genomen: ooginfecties, huidziektes, wormen, veel malaria… Niets is Johan en Mieke te veel om me daar in bij te staan, zonder hun aanmoediging zou ik het niet hebben gekund.
Verder is de bedoeling van YOCE, dus van Johan en Mieke, om hun eigen woonst, gelegen in de wijk ‘Old Naisi’ van Zomba, open te stellen voor vrijwilligers die eenmalig kennis kunnen maken met hun project of met andere projecten waar er eventueel kan geholpen worden. Het leven op het platte land, de brousse, is hard voor de ontelbare kinderen. De kennismaking met deze grote ellende is zwaar om zien. Gelukkig kon ik er met Mieke en Johan over praten. Na een 5-tal weken is mijn eerste zorg hoe het verder moet met de medische verzorging. Mieke en Johan willen een klein medisch centrum in Sitima oprichten. De mogelijkheid wordt onderzocht of een dokter iedere maand, een of twee keer, misschien zelfs wekelijks langs kan komen. Dank U, Johan en Mieke
De plannen om een veestapel op te zetten komen steeds terug en ze zullen, zoals ik ze ken, snel vorm krijgen. Zo wordt er geïnvesteerd in de toekomst. De opbrengst kan dienen om de werking van de school te bekostigen en tezelfdertijd biedt deze boerderij werkgelegenheid voor de plaatselijke bevolking. Zo kunnen ze zelf voor voeding zorgen en is hun betrokkenheid groter. Tot wat dient een bodemloze put te vullen en steeds maar te geven als men ze niet leren zelf verantwoordelijkheid te dragen. Tot slot, wil ik Johan en Mieke bedanken voor deze unieke ervaring. Door hun voorbeeld en gedrevenheid komt er voor mezelf zeker een vervolg op dit avontuur. Mogelijkheden zijn er genoeg om te helpen. Vol bewondering heb ik hier, via hen, kunnen kennis maken met allerhande projecten waar ik kan helpen. Zo kan ik deze zeer armoedige wereld steunen. De leuze van Johan en Mieke is dan ook: werken, met open armen, een dag met een keer in dit mooie en stille werelddeel. Dank je Johan en Mieke. Getekend Ludwine Vets

Voor ons was de balans ook positief: Zij is een gemakkelijke en gezellige huisgenote. Zij voelde zich hier heel snel thuis, helpt mee als het moet, vraagt zelden of nooit iets extra’s. Maar vooral is de balans (het vorige verwachtten wij een beetje) positief omdat zij in Sitima van start gegaan is met ‘gezondheid en hygiëne‘, onze derde pijler waarop ons project steunt. Zij kwam hier niet met lege handen aan. Van de 1500 € die zij rond gehaald had voor ons project (bedankt lieve schenkers, je hoort nog van ons), is er een derde gegaan naar geneesmiddelen, verzorgingsproducten en kleedjes. De rest zullen wij later besteden en wij hebben ons voorgenomen om die integraal, ter ere van Ludwine, aan de gezondheidszorg te besteden. Wij berichten daar later over. De enige minder goede kant aan haar verblijf in ons huis (op 15 km van ons project) is dat je niet constant echt veldwerk kunt doen. Als wij ons huis openzetten voor mensen vanuit Vlaanderen is dat vooral om ons leven even te delen. De bezoeker kan alles meedoen in verband met ons project. Maar na veertien dagen weet je het wel hoe wij werken. Je kan langer blijven maar dat is niet echt nodig. Wij besteden minder dan ¼ van onze tijd aan echt veldwerk d.w.z. echt met de kinderen bezig zijn. Een deel gaat daarvan nog op aan voetbaltraining geven, iets heel specifiek. Maar iemand die hier komt om veldwerk te doen moet in de omgeving van Sitima verblijven en niet in ons huis. Waarschijnlijk had Ludwine vooraf gedacht dat zij meer veldwerk zou kunnen doen. En dan kan heimwee al iets vlugger om de hoek komen piepen. Veel geluk, Ludwine, en ongetwijfeld tot later.

tot volgende week

Mieke en Johan