Dagboek week 39: van zaterdag 22 december tot vrijdag 28 december 2007

Zalig kerstmis aan elke lezer!!!!!

Teksten tussen << >> kunnen voor de haastige lezer overgeslagen worden.

Bezoek ziekenhuizen (?)

<‘vulnerable children‘. Een donker kamertje drie op drie met achteraan wat materiaal en vooral veel hout en vooraan een houtvuurtje onder een ijzeren onderstel waarop de ketel staat. Hun typische opstelling van vuur: drie langwerpige stukken hout liggen plat op de grond in een stervorm en komen met een punt samen onder het ijzeren stel. En naar gelang het vuur het hout opbrand worden de drie houten stukken langzaam onder het ijzeren stel geduwd. Eén vuurtje om voor 40 kinderen te koken en dan vragen wij nog een gevarieerde maaltijd met ten minste drie verschillende hoofdbestanddelen. Een onmogelijke opdracht. Wij mogen ook even een kijkje nemen in de slaapkamer van de ‘cook’. Een onooglijk klein kamertje maar er stond een bed in, geen matras, wel lag er een matje op het bed.>>

Met Sam dan naar het ziekenhuis. Onze ‘cook’ wil ook graag mee, samen met het kleinkind dat zij moet opvoeden. Ok. Na 14 km en een klein uur later komen wij eraan. Meerdere grote gebouwen, op het eerste gezicht goed onderhouden. Zonnepanelen op het dak. Een watertoren, en heel veel volk die in en rondom de gebouwen zitten. Voornamelijk vrouwen met kind. Honderd vrouwen? Misschien wel meer. Het is ongelooflijk stil ondanks de vele wachtenden. De sfeer is bedrukt. Geen feest hier, geen uitgelatenheid, geen tonggeluiden. Wij worden aangestaard. Maar niemand beweegt. Wij wandelen naar één van de hoofdgebouwen. ’Ik ben een vrijwilliger’ antwoordt iemand op onze vraag wat zijn functie hier is. Hij haal er een nurse bij, neen, niet ‘een’ maar ‘de’ nurse. Voor de honderden patiënten is zij de enige nurse en er is ook een ’assistent doctor’. Zij leidt ons naar die man. Hij draagt blijkbaar het gewicht van de ziekenzorg op zijn schouders. Ik ken niet het verschil tussen een verpleger en een ‘assistent doctor’. De man is een heel rustige, vriendelijke man. Hij stopt even zijn werkzaamheden en leidt ons rond. In grote lijnen zijn er drie afdelingen. Hij was bezig met de patiënten die waarschijnlijk TB hebben. Als hij daar gedaan heeft dan gaat hij naar de andere vleugel. TB is een longaandoening die meer dan 50 jaar geleden bij ons veel leed heeft veroorzaakt maar nu zo goed als niet meer voorkomt, denk ik. Een ander afdeling is een ‘materniteit’. Een derde afdeling met de meeste vrouwen is een algemene dienst. Wij laveren tussen de op de grond zittende vrouwen met kind. Ik zie doffe ellende, ik zie ogen zonder hoop, zonder glans. Zitten, geduldig wachten, berustend. Die berusting is dikwijls voor mij het moeilijkste om te wennen. Geen geroep, geen protest, maar stil zittend, bijna onbeweeglijk, sommigen liggen zelfs op de grond. Ik ben blij dat ik ze zie ademen. Ziekte en dood is werkelijk een part van hun leven. Er zijn toch wat geneesmiddelen aanwezig. Hier ontbreekt vooral bekwame helpende handen. Moeten onze mensen meer dan drie uur wandelen om dan hier te moeten vaststellen dat je vandaag de ’assistent doctor’ niet te zien zult krijgen. Die man moet, denk ik, dag en nacht werken. Die kan niet slapen, ofwel omdat hij gewetenswroeging heeft dat er nog tientallen mensen op hulp zitten te wachten ofwel omdat hij blijft doorwerken. ‘In Manchester zijn er meer Malawische dokters dan in Malawi’ zei mij eens iemand. ‘Dat ze dan terugkomen’ is mijn bede. Maar ik werp die artsen geen steen. Ik denk dat die brave ‘assistent doctor’ een maandloon van om en nabij 100 misschien 150 euro krijgt, en dit om dag en nacht te werken, en ook tijdens de weekends ‘stand by’ te zijn. Ik denk dat het leven van een dokter in Manchester eenvoudiger en veel beter betaald is.

Het andere ziekenhuis was nog kleiner en helemaal niet bemand. Het lag wel dichter bij onze dorpen. Drie nurses waren er ooit. Maar twee waren er blijkbaar niet meer en de derde was ’ziek’. Een beetje later komt een trage vrouw ons te woord staan, zij was de derde ’zieke ’ nurse. Uitgeblust, opgebrand, denk ik, als ik haar de hand druk. Hier zijn er veel minder mensen, ik schat een twintigtal vrouwen, meestal weer met kind, en enkele mannen. Hier en daar liggen er vrouwen onbeweeglijk op de grond. Eentje draait nauwelijks haar hoofd even als zij onze stemmen in haar nabijheid hoort maar draait zich weer diep onder haar ‘lendendoek’.

De nacht daarop was een woelige.

Conclusie: Wij moeten proberen een gezondheidscentrum uit te bouwen in de nabijheid van ons centrum (2009/2010). Muren optrekken, hebben wij al ondervonden, is niet moeilijk hier. Geneesmiddelen en gereedschap aanschaffen zie ik ook wel zitten, maar die bekwame helpende handen vinden dat zal de grote moeilijkheid zijn. Wij weten wat doen.

Op Kerstmis naar de mis en naar de Ku Chawe In. Ondertussen wisten wij waar er een Rooms Katholieke kerk stond in Zomba. Ik heb nog niet veel blanken tegengekomen die Rooms Katholiek waren. Ook hier, in een afgeladen volle kerk zijn wij de enige blanken. Mieke en ik hebben genoten van de dienst. Alles is herkenbaar, evangelie, preek, offerande (hier met bakken cola, fanta, brood, olie, zelfs een levende kip), consecratie, Onze Vader enz. Alle teksten en liederen in Chichewa. Iedereen op zijn ’paasbest’. Een mengeling van beleving, beweging, rust, ingetogen, zingen en dansen, handengeklap, hier weer tonggeluiden, komen en gaan van mensen, veel kinderen, een huilende baby, indrukwekkende offerande en vooral het heel degelijke koor, mannen en vrouwen, vijf rijen vooraan in de kerk. Kippenvel, warm van binnen. De geuren, de hitte. Hun liederen hebben een kort maar mooi refreintje met eindeloze herhalingen. Ik mag het niet luidop zeggen maar de mis duurde te lang zodat wij vroeger moesten opstappen. Van 9 tot 11 zaten wij in de kerk en toen moesten wij voort omdat wij op het laatste moment gereserveerd hadden voor de Christmas lunch in de Ku ChaWe Inn. Overbevolkt maar het heeft ons bijzonder gesmaakt. Van de vis, geit, tot het dessert. Het was lekker bereid. Wij waren zo in de wolken (letterlijk en figuurlijk op 2000m hoogte) dat wij onmiddellijk gereserveerd hebben voor de Nieuwjaarslunch. Zo had geest en lichaam een Zalige en smakelijk kerstfeest.

Dat wensen wij ook jullie toe!

Tot volgend jaar!

Mieke en Johan