johan en mieke in malawi

25.12.07

Dagboek week 38: van zaterdag 15 december tot vrijdag 21 december 2007

Zondag 15 December: Kerstfeest in Sitima of ‘Citizen of Sitima’


Met drie leden van YOCE en wijzelf vertrokken wij naar Sitima. Eerst gingen alle leden mee maar twee leden zeggen op het laatst af.

Rebecca die verhuisde naar Blantyre zegde wellicht af omdat het feest dat oorspronkelijk in de voormiddag geprogrammeerd stond, half deze week naar de namiddag verschoven werd. Zij moet dan ‘s avonds nog naar Blantyre rijden en rijden als het donker is, wordt hier algemeen vermeden. Zij heef het wat moeilijker, denken wij, in haar persoonlijk leven. Zij (38) is een weduwe, die begin vorig jaar haar echtgenoot verloor in een auto-ongeluk in Botswana waar zij op dat ogenblik werkten. Wij denken dat zij verhuisde uit financiële noodzaak.

De tweede die afzegde was Ken, die samen met zijn vrouw, Alice, bij YOCE zit. Wij hadden afgesproken dat wij iedereen zouden ophalen (YOCE heeft zeven bestuursleden en in onze pas aangeschafte auto mogen er zeven mensen plaatsnemen) maar toen wij bij Ken en zijn vrouw Alice aankwamen, bleek dat Ken niet meeging.

Gelukkig gingen (die) twee leden niet mee, omdat wij de auto vol hadden moeten laden met geschenken.

Wij waren in Sitimauitgenodigd op het Kerstfeest maar met de bede of wij voor de 210 kinderen van een plaatselijke organisatie geen geschenkje konden geven. En als het even kon, er zijn ook 50 oudjes en 20 gehandicapten die ook iets verwachten. Wij hebben twee dagen bezig geweest met het (te voet) aanhalen van de geschenken en het maken van pakjes.

210 kinderen kregen elk een zakje met daarin een schriftje, twee wasco’s, een pakje koeken van 70 gram, een lolly en vier zuurtjes.

Voor de oudjes hadden wij het ons wat gemakkelijker gemaakt en hen een pakje koeken gegeven van 150 gram. In Sitima werden wij verwelkomd met gezang en dans. Onmiddellijk een paar honderd mensen rond de auto en zij zongen en dansten en sommige vrouwen maakten een typisch geluid door met hun tong heel snel te bewegen, ik denk dat zij hiermee willen zeggen dat zij opgewonden (moet daarom niet altijd seksueel zijn), zijn. Handen schudden, heel veel handen, op het grootste feest van het jaar. De organisator is Mofolo, de voorzitter van een CBO in Sitima, Community Based Organisation, de organisatie waarmee wij intens samenwerken. Mofolo had het heel druk, hij was heel zenuwachtig, zijn handen beefden, had heel veel rond zijn hoofd, bijna geen stem meer, liep heen en weer, bezorgde ogen, te veel dingen tegelijk moeten doen en dat lukte niet altijd. Maar na een half uurtje wachten kon het feest beginnen. Ik verwachtte heel veel speeches, wij hadden er ook een klaar gemaakt maar neen, het was voornamelijk een soort schoolfeest waarbij de kinderen optreden. Maar ook enkele leden van CBO hebben een aantal sketches gebracht. In het optreden van de kinderen en volwassenen voel je de binding met de Afrikaanse traditie. Jonge kinderen met bloot bovenlijf, gezicht en lijf ingekleurd met tekeningen en strepen, een rietenrokje aan (nu wel met een zedig shortje er onder) dansen op het ritme van ophitsend getrommel. De leeftijd van de jongens varieert tussen de 8 en 14 jaar. De vrouwen reageren op de kinderen die het best de sensuele heupbewegingen onder de knie hebben, met weeral die typische snelle tongbewegingen, (het Ole van Afrika). Je ziet al enkele jongens die met de ogen ronddraaien, de extase nabij (simulerend?). Je kan even mee dansen in de kring maar dan moet je geld leggen op de stoel. Sommige vrouwen doen dat, en gaan even goed uit de bol. Iedereen lacht en klapt in de handen, of spelen met hun tong. Het doet mij onwillekeurig denken aan de lichte vrouwen in westerns waar mannen uit de bol gaan en geld geven aan de danseres die even dicht bij hen komt dansen.

De toneelstukjes die opgevoerd worden gaan veel over het dagelijkse leven en over ons. Zij kunnen goed met zichzelf lachen. Maar voor zover ik er iets van begreep, heeft het toch enkele opvoedkundige tips in huis. Een soort ‘Thuis’ of ‘Familie’ in Malawi.

Het was een mooi feest, zonovergoten, allen buiten onder meerdere mangobomen. De kleuren, de geuren, de hitte, het vele volk, de notabelen met versleten en meestal te grote maatpakken aan, babys aan de borst, veel moeders, en kinderen, heel veel kinderen, lachen, roepen. Ik liet het feest even los, en bekeek het kader en observeerde mijzelf in dat geheel.

Beste Johan, hoe geraakt een Vlaming, gehecht aan zijn streek, familie, hier, in een onooglijk klein stukje van zwart Afrika, oneindig ver van het politiek gewoel, ver van alle gewoontes en verslavingen, opgebouwd in je vorige zestig jaar? Hoe voel je je nu? Vreemd. Ik vrees dat zij ons krachten toeschrijven die wij niet bezitten. Ik werd bevangen door een bizar gevoel, iets tussen vertedering voor de hoop die wij brengen en angst voor het hopeloze. Maar gelukkig ben ik, heel gelukkig dat ik de stap gezet heb, een stap waar ik in feite niet meer van terug kan. En ik vind dat goed zo. Als een auto een te hoge snelheid heeft, spring je er best niet af. In een mum van tijd dragen wij al hun hoop. Hen hier nu in de steek laten, dat kan niet meer. Dit is onze opdracht. Het geeft mij hetzelfde gevoel dat ik had toen ik na een goede actieve les L.O. iedereen in het zweet, mijn mannen over hun bolletje aaide en hun tevredenheid zag in hun ogen.

Na de schetsjes krijgen wij eten. Een enorm bord rijst met enkele stukken vlees van de geit en kool (wij hebben geen van beide gespaard). Wij zeggen dat wij samen met één bord genoeg hebben. Zij kijken ons wat ongelovig aan. Maar zien dat wij het menen. Het is allemaal vers en echt lekker. Maar één bord voor ons twee was voor ons al te veel.

De cadeautjes worden uitgedeeld. Het is drummen geblazen. Even leek het erop dat het uit de hand zou lopen. ‘Zij zijn niet gewoon iets te krijgen’ wil iemand het gedrag van de kinderen vergoelijken. Ik zeg dat bij ons net hetzelfde gebeurt als er iets gratis uitgedeeld wordt. Het feest loopt ten einde. Callista stuurt haar persoonlijke secretaris. Die steekt daar vlot een speech af, heeft wat goederen (suiker, rijst…) mee die Callista schenkt. Hij had ook een persoonlijke boodschap mee van haar voor ons met heel veel lofbetuigingen. Wij krijgen de titel ‘inwoner van Sitima’, een hele eer, wordt ons verteld. Wij besluiten, omdat het al laat is, onze speech niet volledig weer te geven. In het Engels duurde het 4’ maar wij hebben het laten vertalen in Chichewa en dan duurde het lezen 9 minuten. Oorspronkelijk zou Mieke de speech in Chichewa doen, maar zij zag er vanaf. Door de lange dag worden de mensen wat onrustiger en dan zonder micro en in Chichewa spreken met een Vlaams accent, dat zou niet goed overkomen. Ik zeg enkel de laatste paragraaf in het Engels, een extra dankwoordje omdat wij ’inwoner van Sitima’ mogen worden, zetten Callista nog even in de bloemetjes en voor wij het weten zitten wij in de auto.

Tot volgende week

Mieke en Johan

16.12.07

Dagboek week 36 en 37: van zaterdag 1 december tot vrijdag 14 december 2007: korte versie

Zoals het bij een nieuwe start past, heb ik een goed voornemen.
Ik wil het dagboek leesbaarder maken:

· door mijn taal beter te verzorgen. Ik ben natuurlijk beperkt als schrijver maar ik wil toch storende fouten eruit halen die ik uit gemakzucht laat staan omdat ik weinig tijd neem om het geheel eens grondig te herlezen.

· als ik iets uitgebreid wil brengen, met alle details erop en eraan, zal ik ook een korte degelijke samenvatting maken voor hen die niet veel tijd hebben en toch op de hoogte willen blijven. Hiervoor zal ik met grote en kleine letters werken.

· eens ik de middelen ervoor heb, wil ik de tekst opluchten met een paar foto’s ( tweede helft van 2008).

· opfrissen met wat humor maar ik wil mij hoeden om op de kap van de Malawiër enkel goedkope grappen te verkopen.

Starten wij met een snelle blik op de maand november in België.
Van enkele leuke familiefeesten intens genoten, een grote verhuis gedaan, om vervolgens langzaam naar het spannende hoogtepunt van ons verblijf te gaan: de geboorte van Hannah op 22 november, het eerste kleinkind van Mieke, een heel fiere grootmoeder. Zij vindt Hannah een hele mooie baby … . En het is dan nog waar ook: Hannah is een heel mooie baby van 3,3 kg en 50 cm groot met een schitterende naam. De (groot)ouders mogen fier zijn. Wij zullen dat koesteren missen. Maar, troost de grootmoeder zichzelf, wij zullen Hannah meer missen dan zij ons. En zo is het.
Tijd om afscheid te nemen brak al snel aan. Overladen met allerhande zwaar wegende koffers, handtassen, handbagages, jassen, computertassen probeerden wij bij het afscheid nog een arm op te heffen voor een laatste groet. Het lukte niet meer…

Bij aankomst in Malawi heerste er de nodige nervositeit. Ons personeel was iets te blij dat zij ons weerzagen. Maar alles bleek grotendeels in orde. Zij hadden goed voor gezorgd voor dier en huis. De eerste dagen komen wij beetje bij beetje te weten wat er ons te doen staat. Van ons personeel horen wij dat zij vooral geld tekort hadden. Meer dan dertig dagen zonder een loon of een ’prepay’. Dat is lang, heel lang. Maar alles wordt vlug geregeld, een ‘general meeting’ houden, en alles goed kanaliseren. Iedereen weer tevreden.

Op donderdag 5 december zouden wij de auto overnemen van het Nederlands koppel. Wij hadden de auto in België betaald. Wij reden zelf met de auto naar Blantyre om de papieren in orde te brengen. Maar van een paar uur, die wij daarvoor uitgetrokken hadden, werden het een paar dagen.

Voor YOCE goed en slecht nieuws.
Het slechte nieuws heb ik al in een eerdere mail gemeld: één van de tweeling, amper vijf maanden oud, was plots gestorven, op de dag van onze aankomst. Half mei was de moeder tijdens de bevalling van de tweeling gestorven. Wij ontfermden ons onmiddellijk over de tweeling. Wij probeerden hen de beste voeding te geven. Maar voor één van hen mocht het niet baten. Het toont nog maar eens aan dat wij hier een enorme verantwoordelijkheid dragen. Er is hier nog veel, heel veel werk.
Het goede nieuws verzandt daarbij in het niets. De nieuwe kleuterklas staat onder dak en op 15 december (ik zal aan mijn jarige zus denken) organiseren onze vijf dorpen een kerstfeest. Wij zijn uitgenodigd maar zij verwachten wel dat wij daar staan met voor elk kind een geschenk.
Wij vervroegen onze geplande meeting met een week maar de twee voornaamste leden zeggen op het laatst af. Ik wist dat er officieel in ons kinderdagverblijf 43 kinderen zijn ingeschreven. Sommige leden van het YOCE vonden dat het geschenk (wat snoep) mooi verpakt moest worden. Ik was daar niet zo voor. De verpakking kost misschien meer dan het geschenk. Maar later horen wij dat het om 210 kinderen (waarvan 140 wezen), 50 oudjes en 15 gehandicapten gaat.
Al snel hadden wij wat wij afgesproken tijdens de vergadering, aangepast. Geen verpakking maar het cadeau in een plastieken tas, en niet alleen snoepgoed. Een plastieken tas geniet zo wie zo mijn voorkeur omdat de kinderen dat kunnen gebruiken als boekentas., de meest zorgzame gedurende meerdere maanden. In dat zakje hebben wij een schriftje, twee wasco’s, een pakje koekjes, vier zuurtjes en een lolly gestoken.
Dat alles, wij hebben zeer bewust gekocht, voor iets minder dan een halve euro per kind. Voor de ouderen hebben wij voor elk een groot pak koeken.
Wij waren daar twee dagen zoet mee. Alles te voet aangehaald en dan pakjes maken. Het wordt het grootste feest van het jaar: 70 kg rijst, twee geiten geslacht, veel (400 aanwezigen) volk en belangrijk volk: Callista Chimombo, de minister, en onze beschermengel, zal er misschien ook zijn, of hare persoonlijke secretaris. Samen met hen eten en hun bereidingen met de handen opeten zal wel een heel bijzondere ervaring zijn voor ons. Mieke en ik moeten nog een speech maken. Vannacht heb ik al een en ander bedacht; dit met Mieke bespreken. Wij zetten de speech volgende week in ons dagboek. Volgende week berichten wij daar ongetwijfeld over.

Lieve groeten vanuit Zomba
Mieke en Johan

Dagboek week 36 en 37: van zaterdag 1 december tot vrijdag 14 december 2007: uitgebreide versie

Over onze terugreis naar Malawi:

De reis verliep al bij al goed. Maar de start en einde konden beter. Oordeel zelf maar.

De ochtend van de vertrekdag (ons vliegtuig steeg om 15u10 op) moesten wij nog een paar grotere stukken verhuizen, een matras, TV en toebehoren, een koffiezet, tassen, bestek, borden, en nog wat spullen die wij vergeten waren te verhuizen. Na een goede douche, wilden wij om 11u15 vertrekken, goed op tijd om op wat tegenslag voorbereid te zijn.

Maar de auto startte niet, batterij plat. Bellen naar de garagist. Die komt 20’ later op zijn fiets aangereden. De twee wegen naar ons huis waren afgesloten wegens rioleringswerken. Hij was met zijn wagen teruggekeerd en zijn fiets genomen en een handbatterij meegenomen. Goed eerste hindernis genomen. Maar ook voor ons waren de twee wegen nog versperd. Even cross over een omheining en een vluchtweg genomen, meer een wandelweg dan voor de auto maar in nood…
Onze extra tijd was al opgebruikt en wij waren nog maar 800 m ver. Op een kleine opstopping na verliep de rit voorspoedig. Wij kwamen juist 2 uur voor tijd er aan. Daar wachtte ons een kleine verrassing zonder gevolgen. Wij hadden in augustus ons ticket geboekt in Blantyre in Malawi en wat bleek: de brave man had ons een ticket verkocht voor een vliegtuig dat enkel tijdens de zomermaanden vloog. Gelukkig hadden zij ons geboekt op een vliegtuig dat 40’ later opsteeg. En wij hadden voldoende tijd in London om over te stappen.


Onze handbagage was op het randje van het toelaatbare gevuld. Drie jassen, voor onze nachtwakers, hadden wij aan, volgepropt met allerlei speelgoed en schrijfgerief, en daarbij twee overladen computertassen.
Bij de eerste controle in Zaventem moesten wij al één handbagage openmaken. Er zat iets verdachts in. Wij hadden er echt een studie van gemaakt om alles zo te plaatsen dat er het maximum aan speelgoed in kon. Echt puzzelwerk. De man deed de koffer open en begon te zoeken en wij deden ondertussen ons verhaal. Een voorwerp gevonden dat er als gevaarlijk uitzag en het was OK . Na een paar minuten puzzelwerk konden wij met pak en zak verder. In Heathrow, waar wij de meeste moeilijkheden verwachtten, verliep het vlot. In Johannesburg moesten wij na 45’ aanschuiven onze andere handbagage openmaken. Ook hier niets dan speelgoed. In Blantyre, ons eindpunt, stond een Nederlandse vrouw, met wie wij afgesproken hadden, ons trouw op te wachten (ons vliegtuig was in Johannesburg een uur te laat opgestegen). Maar ook Callista Chimombo, de minister, had ook een chauffeur gestuurd, zonder ons te verwittigen. Wij wisten niet goed wie kiezen omdat wij met de chauffeur gemakkelijker boodschappen konden doen. Maar de chauffeur was niet onmiddellijk te vinden en dus kozen wij voor het zekere en reden wij met Marian naar Zomba. Na een tocht van 30 uur waren wij weer waar wij wilden zijn.

De nieuwe auto

Alles wat de auto betreft hebben we uiteindelijk in twee dagen Blantyre kunnen doen. De eerste dag was om de omschakeling van eigenaar in gang te zetten want verder waren we niet geraakt door het systeem. Uren wachten in een piepklein lokaaltje dat al vol staat met dringende mannen en waar de chaos totaal is. Eén dame achter dat loket om al die mannen te bedienen. Er worden daar nummerplaten, namen en gevloek door elkaar geroepen en tussen al dat getier door probeer ik, als enige vrouw en wit, een weg te banen. Vrouw en wit het blijkt een groot voordeel te zijn. Ze merkt me op zodat ik toch al de invulformulieren krijg. Daarna is het weer wachten om af te geven en dan krijg ik het gekende zinneke te horen “come back tomorrow”. Omdat het nog maar net middag is, probeer ik om toch die dag nog mijn papieren te hebben, en uiteindelijk zegt ze dat ik terug mag komen tegen 2pm. Wellicht klaar ik het vandaag niet en zal ik ‘s anderendaags terug naar Blantyre moeten en me opnieuw in het gewoel moeten gooien. Johan zet zich ergens op een bankje, wachtend op mij, hij kan zo lang niet blijven staan en hoopt dat mijn leeftijd en het vrouw-zijn ons wat vooruit kan helpen. In de namiddag keren we terug voor de papieren van de auto maar als we de massa zien, weten we dat het hopeloos zal worden. Ik wring me nog eens tussen de mannen, probeer elders eens, maar het verdict is duidelijk: “it’s no more possible today, come back tomorrow”. Ik wacht nog wat, maar uiteindelijk besluiten we dan maar terug te komen.

Vrijdag sta ik er weer, in datzelfde gewoel, na een klein uurke wachten spreekt de vrouw me plots aan met de vraag : “you’re number?”. Eerst weet ik niet goed wat ze bedoeld maar dan besef ik dat ze de nummerplaat van de auto moet weten. Gelukkig dat ik nog geen Alzheimer heb en me de nummerplaat herinner. Ze schrijft alles op maar met mijn naam kan ze geen weg. Dan zie ik haar mijn formulier zoeken tussen de berg en ze verdwijnt uit het kantoor, zeggende: ‘just wait, madam‘. En dan weet ik dat ik deze middag mijn papier zal hebben. En ja hoor, voor ze gaat lunchen krijg ik mijn bewijsje waarmee ik nog een hele toer door de autocircus mag doen. Maar dat is voor de namiddag. We geven alle hoop op om dat nog te klaren die dag en gaan eten bij de Italiaan. We twijfelen nog even om misschien iets anders te doen in Blantyre, zoals schotelantenne of internetprovider zoeken, maar we besluiten toch maar terug te keren voor de inspectie van de auto.
Ik zet me als eerste voor de deur van de ‘cashier’ die om 1.30 Pm opengaat, zodat ik als eerste mijn betaling kan doen van eigendomsoverdracht. Intussen heeft Johan zich met de auto klaar gezet voor de keuring, al heeft hij nog geen keuringspapieren. Het kan. Meer zelfs, het gaat supersnel, even door alles heen rijden want er werkt toch niks en voor ik betaald heb, is Johan al klaar. Dat was eens een makkie. De auto voor hem, daar liep de olie gewoon onderuit, maar niemand merkte iets want niemand stond in de put om te controleren. Daar valt ook niks te beleven nietwaar, niemand om mee te babbelen of wat fooi van te ontvangen. Straks leggen wij ons formulier voor ter goedkeuring en weeral door het feit dat wij blank zijn is er geen gevaar dat hij ons niet zal herinneren. Terug aanschuiven bij de kassier om de controle te betalen, het controleformulier te bemachtigen en dan een volgende kruistocht om de wegentaks te betalen. Weer geluk dat een man me zegt voor welk loket ik me best zet om zo snel mogelijk bediend te zijn.
Ik krijg duidelijk voorkeursbehandeling. Mijn document gaat van het ene naar het andere loket, veel geloop achter de kassa’s en daar is het, stempels en alles erop. Nog even iets betalen, het kan plots allemaal aan dat loket en intussen laat Johan zijn formulier tekenen dat de keuring goed was en voor we het weten, staan we legaal buiten met onze Nissan Terrano van bijna 7 jaar oud.

Lieve groeten vanuit zomba

Mieke en Johan

13.12.07

In memoriam

Vooreerst een woord voor de familie van Eddy De Vuyst, voorzitter van S.K. Oetingen, en voor de mensen van de voetbalclub die dicht bij hun voorzitter stonden.
Ik kon het niet geloven, waanzinnig nieuws was het. De plotse dood van een jong monument heeft mij diep getroffen. Ik wil de familie en de mensen dicht bij Eddy mijn christelijke deelneming betuigen.
Eddy was zowel fysiek als mentaal één blok graniet. Hij was mijn kapitein in het laatste seizoen dat ik trainer was bij S.K. Oetingen. Wij hadden bijna een perfecte samenwerking, en dat was meer zijn verdienste dan de mijne: voor een trainer een gedroomde kapitein. Hij moet dan ook een perfecte voorzitter geweest zijn.
Hij zal een enorme leegte achterlaten bij familie en vrienden. Dat hij in vrede ruste!

Een vrouw, in volle bloei van haar leven, beslist er uit te stappen, en laat echtgenoot en twee kinderen verloren achter, een man van de zelfde leeftijd die zich fataal verslikt in een stuk vlees, midden een groot feest omringd door al zijn geliefden,
En in Malawi sterft een vijf maanden oude baby, na één dag ziekte, een kindje van ons project, Mijn God, waar zijt Gij?
Ik voel mij niet goed, geprikkeld, zin en onzin van het leven woelen in mijn hoofd. Wat is nog belangrijk?
Hier moeten Mieke en ik met honderd kleine dingen bezig zijn, het is heel druk, maar het wil niet vlotten, er blijft een vreemd gevoel hangen.
Straks probeer ik een nieuwe start te nemen
Lieve lezer, tot volgende week

Mieke en Johan, de verslaggever.