johan en mieke in malawi

27.5.08

Jaargang 2 week 8: van zaterdag 17 mei tot vrijdag 23 mei 2008

Woord vooraf:

Twee data om in het oog te houden:

Zondag op 27 juli om 19u30 in De Gilden in Turnhout: Devon Rex, Blue Foxx en DJ Tango (22u00) spelen ten voordele van YOCEvim

Zaterdag 9 augustus op de voetbalterreinen van Technico op Schorvoort in Turnhout: vanaf zes uur een BBQ ten voordele van YOCEvim. Later ongetwijfeld meer hierover

Puntjes op de i,
Het was ons al eerder opgevallen, maar de laatste keer dat wij onze leerkrachten zagen eten, vonden wij het niet meer normaal. Er was in de namiddag een vergadering voor de leerkrachten en hun borden waren deze keer zo vol dat een normaal mens dat niet in een keer kan verorberen. Maar, zo zeiden onze dierbare leerkrachten, wij eten de rest op na de meeting. Wat ook heel opvallend was, er lag heel veel vlees op hun bord. Wij herinnerden ons nog dat, op het kerstfeest eind van vorig jaar, er een feestmaal was voor de genodigden en er lag op ieder bord twee kleine stukjes vlees, op het grootste dorpsfeest van het jaar. En hier, doordeweeks, zou er een tien of misschien zelfs twintig stukken opliggen. Dat zou allemaal nog zo erg niet zijn, als hun hoeveelheid vlees op hun bord niet ten koste van onze kinderen gebeurt. Maar zij kopen niet meer vlees aan, dus is het ten koste van de kinderen. Het goede van deze spijtige zaak is dat je hen nog eens op hun verantwoordelijkheid kunt wijzen. Wij hebben een speciale vergadering belegd met de leerkrachten en hun gewezen op een aantal vanzelfsprekendheden, voor ons althans maar daarom niet voor hen. De leerkracht is er voor de kinderen, en niet omgekeerd. Een hele preek, op zijn
Johans, over vertrouwen, verantwoordelijkheid, het maken van fouten is niet zo erg als je maar uit leert, wat wij verwachten van hen, en voor ons zijn de kinderen belangrijker dan de leerkrachten. Gemeend of niet maar een leerkracht zei ons dat wij voortaan goede leerkrachten zouden zien en de rest sloot zich hierbij aan. Als Johan één ding van zijn Don Bosco verleden heeft geleerd is een mens, een kind moet je zoveel mogelijk kansen geven, telkens weer opnieuw. Ook hier dus. In de namiddag moest er voor ons een belangrijke vergadering plaatsvinden omtrent het aanmaken van bakstenen. Maar door allerlei misverstanden kon de vergadering niet doorgaan.

Bezoek
Wij lieten onze leerkrachten wat gerust tijdens de week, maar op vrijdag gingen wij naar Sitima met een wat vreemde bezoeker bij ons. Even uitleggen: door het vele bouwen hebben wij veel hout nodig voor deuren maar vooral voor het dak en zoldering. Zo belanden wij uiteindelijk bij een groothandel hout: WICO (Wood Industrial Corporation). De plaatselijke baas, heel toegankelijk voor ons, gaf ons vrij snel 10% korting. Ook omdat wij erbij zegden dat wij een kleuterschool begeleidden.
Ik wil jullie project eens zien! was zijn antwoord. Het was de eerste keer dat een Malawiër interesse toonde om ons project te bezoeken. En nu vrijdag hadden wij afgesproken met hem. Wij kwamen een kwartiertje na de start van de lessen aan. Er waren iets minder kinderen dan normaal (140). Maar de kinderen waren verdeeld in zeven groepen en elke leerkracht had een groep. Eén leerkracht was afwezig. Nog nooit hadden wij onze leerkrachten zo goed bezig gezien. Wel konden zij in hun keuze van activiteiten meer verschillende accenten gelegd hebben, maar de werkwijze is zoals wij het willen. Na 15 à 20 veranderden de leerlingen van leerkracht en zo werd er een 1u30 gewerkt. Prima, na een korte pauze kwamen de leerlingen terug binnen en zongen zij en dansten zij gedurende een klein half uurtje. Hartverwarmend. Ook onze bezoeker was onder de indruk. Nochtans hadden wij onze leerkrachten niet ingelicht dat wij een bezoeker zouden meebrengen, zelfs onze komst was voor hen onzeker. Ondertussen waren de kokkinnen druk doende met het bereiden van eten: nsima, rode bonen en een groene groente met wat tomaat. U gelooft het niet maar onze belangrijkste kokkin (omdat haar huis ook als opslagplaats wordt gebruikt) begon tegen onze brave man (hij had zichzelf voorgesteld in Chichewa) dat zij heel veel problemen hadden om brandhout te vinden. En ja, hij wil ons aan brandhout helpen. Wij konden geen geschiktere man op de kop tikken. Het was ook de eerste keer dat wij hoorden dat zij een tekort aan brandhout hadden. En het is voor de eerste keer dat een Malawiër ons daadwerkelijk gaat helpen. Die kinderen stelen je hart door hun spontaneïteit, hun felheid, hun volgzaamheid als je ze wat aandacht schenkt. Een normaal mens is daar niet tegen opgewassen, zeker als ze in groep beginnen te zingen en te dansen. Zelden zijn wij gelukkiger teruggekeerd van ons schooltje. De tegenstelling tussen begin van de week en het einde kon niet groter zijn. Kansen geven helpt, en nu deze positieve energie koesteren voor de momenten dat het weer eens tegenvalt.

Voetbal in Sitima
Uiteindelijk hebben wij ook twee helpers gekregen voor onze voetbalaspiraties. Het valt wat tegen.Het zijn twee van onze mannelijke leerkrachten. De CBO aarzelde om terug twee leerkrachten aan te stellen omdat zij meerdere mensen de kans willen geven iets te doen en zo iets bij te verdienen (een goed principe). Maar niemand anders durfde het blijkbaar aan. Wij willen in de eerste plaats een vrouwenploeg oprichten. Dat brengt extra problemen mee. Jonge meisjes worden al heel snel ingezet in het huishouden. Zeker als er jongere kinderen zijn, moeten zij voor die jongeren zorgen. Je ziet dan mooie(?) taferelen. Jonge meisjes van 9, 10 jaar komen naar het voetbalveld met een kind van 2 of 3 jaar op de rug. Zij proberen het kind ergens bij iemand anders neer te zetten en voegen zich dan bij de groep voetballende kinderen. Maar dikwijls gebeurt het dat het kind van 3 begint te wenen en dan moeten onze moeders in spe de groep verlaten.

Een bewogen week en tot volgende week
Groetjes van Mieke en Johan, langzaam herstellend van (waarschijnlijk) Amoebiasis

21.5.08

Jaargang 2 week 7: van zaterdag 10 mei tot vrijdag 16 mei 2008

Teksten tussen << >> kunnen door de haastige lezer overgeslagen worden.

Woord vooraf:
Omdat wij alles van op afstand moeten volgen, konden wij niet altijd klare wijn schenken, maar nu is het definitief. Wie ons wil steunen kan dat op de rekeningnummer van de Koning Boudewijn Stichting met de belangrijke dubbele vermelding L82164 EN YOCEvim. De dubbele vermelding is nodig omdat de Koning Boudewijn Stichting dan weet dat de storting voor ons project bedoeld is. Het grote voordeel is nu dat KBS u volgend jaar een fiscaal attest stuurt dat jullie kunnen inbrengen bij de aangifte 2009.
Voor ons is dit een belangrijke stap. Wij hopen dat Vlaanderen ons wilt steunen en dan kunnen wij meerdere projecten op zetten zoals in Sitima. Wie ons project komt bezoeken beseft heel goed dat wij hier echt een verschil kunnen maken. Kinderen die anders op jonge leeftijd hun toekomst al verspeeld hebben door ziekte of ondervoeding, krijgen nu echt kansen om zich te ontwikkelen. Nu al, na pas vier maanden met de kinderen bezig te zijn, zien wij kinderen gezonder, rustiger worden. Wij hebben dan nog moeten werken in heel moeilijke omstandigheden omdat wij verrast geweest zijn door de grote toeloop van kinderen naar onze school.
Op maandag hebben wij met de CBO Sitima een vergadering gehad. De CBO, Community Based Organisation, is de vereniging waarmee wij nauw samenwerken en die in vijf gemeenten werkzaam is. Op de vergadering werd de algemene situatie besproken:
1. Zij zijn grote voorstander dat er iedere week een dokter komt voor de kinderen.
2. De nieuwe aanwervingen begin deze trimester (drie leerkrachten, twee onderhoudsters en een kokkin) vallen tot op heden goed mee. Ondanks het tekort aan ruimte voor onze kleuters kan men nu toch al beter werken. Wij hebben nu acht leerkrachten en vier kokkinnen met wie wij heel goed samenwerken. Een goede innovatie zijn de twee extra personeelsleden die buiten de klassen blijven maar wel de kinderen opvangen die problemen hebben: toilet, ziek, droef omdat hun moeder er niet is, enz.… Zij kuisen ook na de lessen de klaslokalen op.
3. Over onze ambitieuze bouwplannen was er heel veel discussie. Wij vragen aan de gemeenschap dat zij de 55.000 stenen zouden aanmaken om de bouw te kunnen realiseren. En zij schrikken daar wat van terug. Toch willen wij van dat principe niet graag afwijken. Voor ons is het meer de zaak om hen sterk te betrekken dan een financieel probleem. De kost van de stenen bedraagt wellicht minder dan 10% van de totale kost. En wij weten dat 50.000 stenen heel veel is om met de hand te maken en daarna is er veel hout nodig om ze te bakken. Maar toch dringen wij fel aan. De gemeenschap moet dan samenkomen, zich organiseren, werk verdelen, plannen. Allemaal dingen waar zij het moeilijk mee hebben. Wij leggen dan ook sterk de nadruk op dat, als zij de stenen zelf aanmaken, het dan ook hun gebouw is. Volgende week zullen de ‘Afumu’ (de burgemeesters) van de vijf gemeenten samenkomen. Wij stellen een gedeelte van de bouw liever uit dan nu toe te geven dat wij de stenen zelf zullen aankopen. Als zij dit jaar maar 15.000 of 20.000 stenen kunnen aanmaken, zullen wij enkel het meest essenti
כle bouwen: of de veranda en de keuken of de tweede klassenblok en de keuken. En volgend jaar het andere gebouw en nog een jaar later de slaapzaal voor de vrijwilligers en het jeugdcentrum. Volgende maandag weten wij meer. Wij zijn benieuwd.
<>
Op donderdag zijn wij bij de dokter geweest om definitieve afspraken te maken. Hij reageerde wat verward. Hij wil eerst met zijn vrouw overleggen, zij is een verpleegster maar blijkbaar is zij zo ziek dat zij niet meer kan werken (haar benen lieten haar in de steek ). Voor een Malawische man is dit hoogst uitzonderlijk dat hij openlijk zegt dat zij eerst hun vrouw wilt raadplegen, vooraleer een beslissing te nemen. In een van de volgende bijdragen, zullen wij het daarover hebben. Maar wij antwoordden dat ook wij nooit een beslissing namen zonder met elkaar te overleggen. De volgende dag vertelde de dokter ons dat ons voorstel ok was voor hem. De moeilijkheid is dat wij twee voorstellen gedaan hadden: een verloning per uur of een verloning per maand. Hopelijk denkt hij niet dat hij beide krijgt en een verloning per uur en per maand. Wij zien nog wel. Dit is een heel moeilijke onderneming. Vooraleer de dokter komt willen wij op voorhand enkele afspraken maken met de leiders van onze school en de dorpen waarmee wij, langs de CBO, samenwerken. Voor wie is er de dokter? Alleen voor de kinderen van onze school? Het is onze bedoeling dat elk kind tenminste een keer per trimester een algemene controle krijgt. Een behandeling tegen wormen en allerhande ontstekingen. Een behandeling tegen bilharzia: een typisch ziekte voor ontwikkelingslanden; een parasiet dat in stilstaand water leeft mogelijk gemaakt omdat menselijke urine en uitwerpselen in het water terecht komen. Zieke kinderen worden eerst bij de dokter geleid: onderzoek naar malaria, TB, AIDS. <
Wat als de plaatselijke leiders ziek zijn? Wat als de gewone mensen ziek zijn? Hoe lossen wij dat op? Het antwoord is heel moeilijk omdat wij nog niet weten hoeveel kinderen de dokter kan zien op een voormiddag. Is er nog tijd voor de gewone mensen? Moeten zij betalen? Kun je zo maar mensen doorsturen die ziek zijn? Wat als de dokter zijn tijd voorbij is? Wat met mensen die van ver komen, buiten de werking van de CBO?>> Wij willen in elk geval chaos vermijden aan de deur van de dokter. En dat kan maar mits duidelijke afspraken vooraf.
Tot volgende week

Mieke en een herstellende (kan je zien aan de lengte van de nieuwsbrief) Johan

13.5.08

Jaargang 2 week 6: van zaterdag 3 mei tot vrijdag 9 mei 2008

Ziek en dus wat filosoferen

Omdat ik, Johan, nog vecht tegen snot en opstandige darmen, zijn wij minder van huis geweest en hebben wij meer tijd om te slapen, lezen en na te denken. Nu er geen internet in huis is en wij minder mobiel zijn, hebben wij nog minder contact met Vlaanderen. Minder e-post, zeker van onze kant, en wij zien soms enkele titels op het internet en als er elektriciteit is kijken wij naar het VRT-nieuws om zeven uur ‘s avonds. Tussen ons gezegd en verder gezwegen: het nieuws op de VRT weegt niet zwaar meer; nauwelijks iets over politiek en over het buitenland wordt enkel bericht als het dodenaantal groot genoeg is, zeldzaam zijn er politieke buitenlandse items. Marcel en Renilde hadden twee Knacks mee op onze vraag en wij hebben nog een aantal oude Knacks liggen. En wat lees ik daarin: "Niets is te triviaal, als het maar op de werkelijkheid berust." En "Stompzinnigheid, egoïsme en een goede gezondheid zijn de drie noodzakelijke voorwaarden om gelukkig te zijn. Maar als het eerste ontbreekt, is alles verloren.’ Twee uitspraken van Gustave Flaubert, iet of wat tegenstrijdig met elkaar. Ik ken die schrijver niet goed, het zijn wel leuke uitspraken om even bij stil te staan. Die laatste uitspraak doet mij denken aan wat een journalist eens op het einde van zijn (heel boeiende) carrière antwoordde op de vraag wat hij geleerd had door al die interviews. Hij herhaalde de woorden van een Afrikaans despoot ‘à la Mugabe van Zimbabwe‘: "Niets is belangrijk, alles gaat voorbij." Ondertussen werd die despoot verdacht enkele duizenden politieke tegenstanders om het hoekje geholpen te hebben. "Niets is belangrijk, alles gaat voorbij."… U gelooft het niet maar wat lezen wij op onze kalender ‘De Druivelaar‘ (nog een binding met Vlaanderen ) op 4 mei : ‘De gedachte dat niets echt blijvend is, roept bij de mens angst op. Die angst wordt nochtans zijn grootste vriend omdat ze hem aanzet om zich het volgende af te vragen: als alles sterft en niets blijft zoals het is, wat is er dan echt waar? Is er nog iets achter onze waarnemingen, iets grenzeloos, iets oneindigs, iets waarin die voortdurende verandering en sterfelijkheid plaatsvindt?’ De Druivelaar!! Elk moment kent zijn waarheid, denk ik al lang. Wij kunnen nooit weten wat de echte waarheid is. De waarheid is ons versluierd. Maar erger nog, wij zijn meesters in het verdraaien van de waarheid. Ik luister graag naar politieke debatten omdat daar eenzelfde feit altijd weer anders wordt uitgelegd naargelang zijn politieke overtuiging. Of laat een voetbalmatch bespreken door een supporter van elke ploeg en je krijgt wellicht twee totaal andere verslagen. Daar is de mens een meester in: de feiten door zijn bril inkleuren. Maar als wij daar zo bedreven in zijn: hoe kun je dan weten wat de waarheid is? En als die waarheid nooit hetzelfde blijft maar voordurend veranderd dan is het achterhalen van de waarheid toch een heikele opdracht. Is het kennen van de waarheid dan geen noodzaak om gelukkig te zijn en moeten wij ons aansluiten bij Flaubert als hij het over die stompzinnigheid en egoïsme heeft? Laat ons duidelijk zijn: de stelling van Flaubert is in elk geval het resultaat van een negatief mensbeeld. Flaubert baseert zich op het feit dat de mens een lijdend wezen is, dat moet streven, werken, vechten, afzien, en uiteindelijk verliezen wij allen, de strebers, de gemakzuchtige, de liefhebbende, de haatdragende, allen verliezen wij de strijd. En wellicht denkt Flaubert, hoe stompzinniger de mens hoe minder erg dat verlies aangevoeld wordt. Ach, ik denk niet dat wij zo negatief moeten doen over de mens. Wij gaan er toch op vooruit. In onze westerse wereld doen wij het toch zo slecht nog niet: een zekere democratie, een degelijke sociale wetgeving (een mooie vorm van herverdeling) onderwijs dat zo goed als voor iedereen bereikbaar is enz.… natuurlijk zijn er nog vele feilen, eigen aan ons mens zijn, maar wij zijn op de goede weg. Als ik bedenk dat een Romeins burger op een zeker moment met zijn slaaf deed wat hij wou dan zijn wij hoe dan ook positief geëvolueerd gedurende de laatste tweeduizend jaar. De leiders van Myamar doen mij een beetje aan die Romeinse tijd denken. Ik geloof niet dat stompzinnigheid en egoïsme een basisvoorwaarde is voor een gelukkig leven. Misschien is het net het tegenovergestelde: bewust leven en streven naar onthechting?>>
Is er nog iets achter onze waarnemingen, iets grenzeloos, iets oneindigs, iets waarin die voortdurende verandering en sterfelijkheid plaatsvindt? De bespreking van deze vraag van onze kalender is voor later.Het gaat al beter met mij! Groetjes van Mieke, zij heeft mij uitstekend verzorgd.

Tot volgende week
Johan

1.5.08

Jaargang 2 week 5: van zaterdag 26 april tot vrijdag 2 mei 2008

Teksten tussen * kunnen door de haastige lezer overgeslagen worden.

Hoe staat het met ons project? De rest van het jaar zal voornamelijk in het teken staan van de afwerking van dit schooltje met zijn 200 kleuters. Wij hopen dat de organisatie (CBO) waarmee wij nauw samenwerken, hun belofte zullen houden en geen kinderen meer zullen toelaten. Als zij hun belofte nakomen dan kunnen wij de eindfase inzetten om voor deze kleuters een volwaardige school te maken. Johan is volop bezig met de plannen te tekenen voor de nieuwbouw: In totaal zal er nog meer dan 500m² gebouwd worden:
- klassenblok (128 m²)

- administratief centrum met een eenvoudig medisch ruimte, een secretariaat, een slaapplaats voor de eventuele vrijwilligers en waarschijnlijk ook een ruimte voor de plaatselijke jeugd. (136/192m²)

- een veranda die zowel als speelplaats als als (twee keer als, zou Toon Hermans zeggen) eetzaal zal dienst doen (186 m²)

- Keuken met opslagruimte (54 m²)

Mieke is op schaal de tekeningen die op de muren moeten komen aan het componeren op papier. Veel kleur en grote figuren. Wij proberen de leefwereld van het kind van net geen drie te vatten. Vader vis en moeder vis met drie kindjes, dus ook groot en klein, leeg en vol, water om te drinken, om te wassen, regen en zo de vier muren vol. Wij maken van het eindresultaat later wel een foto zodat jullie zich een gedacht kunnen maken hoe het klasje er uit zal zien. Maar het wordt ongetwijfeld heel aantrekkelijk voor de peuters. De week begon met een afscheid van onze bezoekers op zaterdag. Mieke kon haar emoties moeilijk de baas. Het deed de anderen ook even op de lippen bijten.
*En de rest van de week werd er niet gemakkelijker op. Johan had zijn bezoekers met niet-aflatende hoestbuien al geteisterd maar het ging niet over en hij kreeg er nog darmproblemen bij. In het begin was het nog leuk omdat Mieke hem goed kon verzorgen maar nu heeft Mieke ook een verkoudheid opgelopen. Hier wordt nogal wat gesnuit. Wij hebben een paar nieuwe dweilen ingeschakeld om… Van internet in huis is nog minder sprake dan ooit. Een vrachtwagen heeft de draden van de telefoonlijn, die veel te laag over de straat hangen, afgerukt. Wellicht nog eens extra vier maand zonder internet.
Tot slot nog enkele leuke grappen, bedacht door de Malawezen zelf. Eerst de politieagenten. Zij houden ons regelmatig tegen bij een wegcontrole:

1 ste tafereel:
De politieagent, met zijn strengste gezicht, komt naar de wagen en zegt:
Hoe gaat het?
Goed!
Wat zit er in uw koelbox?
Eieren!
Ik wou u alleen een goede dag wensen.
Dank je wel!


2de tafereel:
Toen wij Marcel en Renilde terug naar het vliegveld brachten, hielden zij ons op de zelfde plaats tegen: Wie zijn die mensen op de achterbank?
Ha, dat zijn bezoekers vanuit België!
Waar gaan jullie naar toe?
Wij gaan naar het vliegveld, zij keren vandaag terug naar België!
Zijn zij getrouwd?
Heu!? Ja!
Nog een goede dag voorts!
Dank u wel! Zij hebben drie kinderen, voegt Johan er plagend aan toe, niet wetend of zij de grap gevat hebben.

De beste mop kwam van onze leerkracht Davidson.
Toen wij hem de eerste keer bij zijn huis afzetten, vroegen wij hem verbaasd (omdat hij nog nooit over een vrouw gesproken had) of hij getrouwd was?
‘Let me check !’ antwoordde hij laconiek en stapte uit om te zien of zijn vrouw (nog) in huis was.>>

Tot , hoest, volgende, snuit, week
Mieke en Johan